با انتخاب مهدی تارتار و رسول خطیبی بهعنوان مربی تیمهای ملوان و پیکان، عملا تکلیف نیمکت 16 تیم لیگ برتر مشخص شد.
با پایان لیگ فصل قبل بسیاری از مربیان ناگهان تصمیم به قطع همکاری با تیم خود گرفته و به سراغ گزینههای روی میز رفتند. این در حالی است که از همان ابتدا 7 تیم علاقهای به تغییر نشان نداده و با همان مربیان قبلی به کار خود ادامه دادند. تراکتور و سپاهان دو تیمی بودند که از ابتدا مشخص بود نمیخواهند مربی خود را تغییر دهند.
البته پرسپولیسیها هم گمان میکردند مشکلی با یحیی گلمحمدی ندارند اما سرمربی سرخپوشان دوست داشت کمی فیلم هندی بازی کند و به قولی برای پرسپولیسیها ناز کرد. با این حال او همچنان سرمربی سرخپوشان ماند. به این ترتیب مربی تیمهایی چون پرسپولیس، فولاد، نفت آبادان، شمس آذر قزوین و استقلال خوزستان هرچند وضعیت مشخصی روی نیمکت نداشتند و ممکن بود با مربی دیگری به کارشان ادامه دهند اما در همان تیم ماندند.
چیزی که هرساله توجه همه را به خود جلب میکند چرخش یکسری مربی ثابت در لیگ برتر است. مربیانی که تغییر خاصی نمیکنند بلکه فقط از یک تیم به تیم دیگر منتقل میشوند.
تجربه نشان داده این جابهجاییهای پیاپی و بعضا مشکوک که نمیتواند تاثیر چندان مثبتی در لیگ داشته باشد قطعا جز تحمیل هزینه چیزی برای لیگ برتر نخواهد داشت. مربیانی با کمترین تاثیرگذاری هرساله چند تیم خواهان دارند و با همین پیشنهادات برای خود بازارگرمی میکنند و قیمت را بالا میبرند.
با این حال اوضاع خیلی هم بد نیست و مربیانی هم هرساله وارد این چرخه مربیگری شده و حتی میتوانیم ادعا کنیم جامعه مربیان لیگ برتر در حال پوست انداختن است. با بررسی نامهای حاضر در لیگ آینده متوجه میشویم چرخه همیشگی در سالهای اخیر به قوت خود باقی است و تقریبا بهجز سعید دقیقی و مربی یونانی گلگهر، دیگران بقایای نسل اخیر مربیان هستند.
آنچه در لیگ ایران بیش از پیش خودنمایی میکند عدم ثبات است. در برخی تیمها با تغییرات چشمگیر روبهرو هستیم هرچند در برخی دیگر هم ثبات خوبی را میبینیم. با این حال لیگ برتر با ورود و خروج برخی تیمها در هر دوره تغییرات زیادی روی نیمکت خود دیده است. بارها و بارها این نیمکتها دستخوش تغییر شدند اما برخی مربیان در این چرخه ثابت هستند و هر فصل فقط تیم عوض میکنند.
جالب اینکه این مربیان عموما دستاوردی هم نداشتند اما در کمال ناباوری هر سال در لیگ برتر مشتری دارند و با بازاری که برای خود راه انداختهاند حداقل پای مذاکره با سه چهار تیم لیگ برتری مینشینند و درنهایت یکی را انتخاب میکنند.
در لیگ امسال مدیران دو تیم تازه صعودکرده تصمیم گرفتند مربیان فصل قبل خود در لیگ یک را در لیگ برتر حفظ کنند. از این رو سعید دقیقی هدایت شمس آذر را همچنان برعهده دارد و پورموسوی نیز با استقلال خوزستان ادامه میدهد. این روند مدتی است باب شده و فصل قبل هم تیم مس کرمان با همین شیوه تا پایان فصل به پای فرزاد حسینخانی ماند و درنهایت با همان مربی سقوط کرد. ملوان دیگر تیم تازهوارد فصل قبل نیز همین رویه را در پیش گرفت و با مازیار زارع ادامه داد.
در فصل جدید ما شاهد حضور چند مربی خارجی در لیگ برتر هستیم. مارینوس اوزونیدوس برای گلگهر، خمز برای تراکتور و مورایس با سپاهان 3 مربی خارجی این فصل هستند. در واقع گلگهریها با جذب مربی یونانی لیگ را صاحب 3 مربی خارجی کردند. تاریخ میگوید در 5 فصل اخیر لیگ برتر شاهد حضور 16 مربی خارجی در ایران بودیم که البته همه هم موفق نبودند.
در کل بهجز چهار، پنج تیم لیگ برتری دیگر تیمها علاقه چندانی به استفاده از مربی خارجی ندارند. در اصل این رکورد خارقالعاده را تیم تراکتور قوت بخشید. این تیم که در 5 سال اخیر 11 تغییر به خود دیده است با 6 مربی خارجی کار کرد در حالی که همه آنها به کشورشان برگشته و عملکرد و البته قیمتشان به شکلی نبود که شرایط ادامه فعالیت در ایران را داشته باشند.
تنها خمز از این جمع دوام آورد که او هم با این حواشی در حال دورشدن از تراکتور است. به نوعی میتوان این حضور را فرصت سوزی دانست چراکه این زمانی که صرف مربیان خارجی شد و نتیجه نداد میتوانست صرف حضور مربیان جوان ایرانی باشد که دستکم تجربه کسب کنند.
حال با توجه به این که نزدیک به یک ماه تا شروع لیگ باقی مانده است منتظر تقابل این ۳ مربی خارجی با داخلیها هستیم. به امید این که تنور لیگ داغ شود.
گزارش: نیلوفر مژدهی