لیگ ملت های والیبال به پایان رسید و کارشناسان این رشته تحلیل های متفاوتی ارائه دادند و فکر نمی کنم که نیازی باشد من هم به آن بپردازم.

فقط امیدوارم که بازبینی عملکرد تیم ملی با حضور کارشناسان تخصصی و ریشه یابی صحیح کاستی ها منجر به حل ریشه ای مشکلات در مسیر المپیک شود و به امید خدا مجددا تیم ملی کشورمان را در المپیک ببینیم.

اما مسابقات جوانان را پیگیری کردم و واقعا لذت بردم و افتخار کردم و مجددا یک سوال تکراری ذهنم را بیشتر از همیشه درگیر کرد :

چرا این همه تفاوت بین موفقیت تیم های نوجوانان ،جوانان و بزرگسال هست ؟چه اتفاقاتی رخ می دهد که نتیجه اینقدر تغییر می کند؟

سالهای زیادی است که تیم های پایه ما جزو تیم های برتر جهان هستند، به فینال می رسند و یا قهرمان می شوند. اما چرا زمانی که همین رده به سن بزرگسال می رسند، فینال که هیچ رنگ رده بندی را هم نمی بینند؟

هر چند بسیار مشتاقم پاسخ این سوال را از اساتید و ‌مربیان برجسته والیبال بشنوم اما یک‌جنبه این وضعیت کاملا روانشناختی است از دیدگاه یک روانشناس، موقعیت انسان حاصل تعامل طبیعت (داشته های ژنتیکی، فیزیولوژیکی، ذاتی) و تربیت (اثرات محیطی و امکانات در دسترس) است.

هر چه بازیکنان ما کم سن تر هستند اثرات طبیعتشان (قدرت بدنی و پتانسیل ذاتی) مشهود تر است و هر چه به سمت بزرگسالی پیش می روند این تعامل به نفع محیط پیش می رود. به عنوان مثال ژاپنی ها ژنتیکی خیلی بلند قد و یا دارای قدرت بدنی بالا نیستند (طبیعتشان) اما با استفاده بهینه از تمام عوامل سخت افزار و نرم افزار باعث می شوند محیط بر طبیعت غلبه کند و نتیجه اش هم عملکردی فراتر از پتانسیل های ذاتی تک تک بازیکنان می شود .

در کشور ما، به عنوان مثال در رده سنی قهرمان نوجوانان شدیم بعد همان رده قهرمان جهان شد. مثلا امیرحسین اسفندیار بهترین بازیکن در هر دو رده شد و یا در دیگر پست ها جزو بهترین ها بودیم اما وقتی که همین بازیکنان به تیم بزرگسالان می رسند، آن تیم و نتیجه مورد انتظار را مشاهده نمی کنیم. اینجاست که به شدت نیازمند ارتقاء کیفیت امکانات محیط هستیم که چگونگی آن نیازمند نظر تخصصی کارشناسان والیبال است در تمامی زمینه ها و نظر خاص وزارت ورزش برای اختصاص بودجه برای پیاده کردن نقشه های کارآمد.

به طور خلاصه آنچه در رده بزرگسال برای موفقیت نیاز داریم تقویت حداکثری محیط است.

نویسنده: مژگان کرد – روانشناس بالینی