بیشک دو مقوله ورزش و حقوق مالکیت فکری دارای ارتباط تنگاتنگ و نزدیکی با هم است، گرچه محتمل است بسیاری افراد از این ادعا متعجب شوند؛ در حالیکه میتوان به مواردی از جمله طرح ورزشی، نام تجاری، حق پخش مسابقات ورزشی و توسعه تکنولوژی در حیطه ورزش اشاره نمود که تحت حمایت حقوق مالکیت فکری قرار دارند.
بیشک دو مقوله ورزش و حقوق مالکیت فکری دارای ارتباط تنگاتنگ و نزدیکی با هم است، گرچه محتمل است بسیاری افراد از این ادعا متعجب شوند؛ در حالیکه میتوان به مواردی از جمله طرح ورزشی، نام تجاری، حق پخش مسابقات ورزشی و توسعه تکنولوژی در حیطه ورزش اشاره نمود که تحت حمایت حقوق مالکیت فکری قرار دارند.
البته موضوعی که هیچگاه به آن پرداخته نشد، بحث خلاقیتهای ورزشی اعم از تاکتیکهای تیمی، تکنیکهای فردی، هر نوع فنون یا سبک ابداعی و سایر موارد مشابه است که در این یادداشت برای نخستین بار به آن پرداخته خواهد شد. امروزه، جلوهای دیگر از ورزش به سوی عموم نمایان شده، آن هم بعد اقتصادی آن است. در حال حاضر اکثر شرکتهای دولتی و خصوصی، در راستای فروش و عرضه محصولات خود به بازارهای دیگر و جذب مشتریان بینالمللی، اقدام به سرمایهگذاری بر روی بازیکنان و تیمهای ورزشی میکنند.
نباید غافل شویم که این مساله باعث ترغیب بیشتر جوانان به سوی ورزش حرفهای شده و همین پشتوانه مالی باشگاههای ورزشی، تأثیر زیادی جهت جذب شدن ورزشکاران در باشگاههای ورزشی دارد. در راستای همین امر، افزایش خلاقیت و نوآوری بازیکنان بسیار حائز اهمیت است. ورزشکاران بخاطر ویژگیهای به خصوصی که دارا هستند، همیشه در معرض توجه عموم قرار داشتهاند. لذا جهت تداوم این ارزش و اعتباری که در نزد جامعه و تماشاگران دارند، همانند یک سیستم منظم رو به سوی اهدافی که در آینده دارند حرکت میکنند.
آنها همواره بدنبال فضاهای جدید و ایجاد خلاقیت در سبک بازی فردی و تیمی هستند. در این حالت است که مربی، بازیکن، باشگاه ورزشی، سهامداران و هیأتمدیره باشگاه، طرفداران و حتی شهری که باشگاه ورزشی در آن قرار دارد به سود مادی و معنوی بسیاری دست پیدا خواهند کرد. میزان خلاقیتهای ورزشی با توجه به هر رشته میتواند متفاوت باشد، بعنوان مثال در ورزش فوتبال؛ میزان خلاقیت و نوآوری بازیکن به نسبت سایر رشتهها به مراتب بیشتر خواهد بود، بعبارتی میزان اختیار بازیکن در راستای ایجاد خلاقیت و نوآوری بسیار مناسب است.
همانگونه که یک هنرمند میتواند با تالیف یک اثر از مزایای حقوق مادی و معنوی آن بهرهمند شود و مانع تصرف دیگران در اثر منتسب به خودش گردد، ضرورت دارد این حقوق برای ورزشکاران خلاق در نظر گرفته شود و با حمایت قرار دادن این خلاقیتها شرایط مناسبی را جهت پیشرفت ورزش کشور و همچنین نظام حقوقی کشور ایجاد کرد. بعنوان مثال، یکی از مصادیق مشهور و قدیمی خلاقیت ورزشی، دریبل زیدانی است، گرچه موارد متعدد دیگری از جمله استپ توپ نیمار و کاشتههای دیوید بکامی از جمله اصطلاحات بازمانده از خلاقیتهایی این بازیکنان است.
همین خلاقیتها و نوآوریها تاثیر بسیار چشمگیری در صنعت ورزش داشته؛ از یک سو از نگاه مخاطبان ورزش هیجانیتر خواهد بود و از سوی دیگر، باعث افزایش اعتبار بازیکن خواهد شد و مبلغ قرارداد او نیز افزایش پیدا خواهد کرد. حتی میتوان این خلاقیت را در خصوص مربیها نیز در نظر گرفت، بعنوان مثال: سبک بازی دفاعی کیروش که زبانزد عموم قرار داشت. این تاکتیک مختص تراوشات ذهنی این مربی پرتغالی بود و نتیجه سالها تجربه و اندیشهاش است. لذا باید شرایطی فراهم گردد تا این ایدهها و خلاقیتها ثبت و حقوق مرتبط با صاحب ایده، برایشان در نظر گرفته شود.
شروع این فرآیند باید در داخل هر کشور صورت گیرد تا به مرور زمان در سطح جهانی گسترش یابد. در ابتدا باید قوانینی در خصوص ثبت و حمایت خلاقیتهای بازیکنان ورزشی در داخل هر کشور به تصویب برسد و سپس به یک حالت جهانی تبدیل گردد. بدین جهت، تعاملاتی با رئیس جدید فدراسیون فوتبال صورت گرفته شود تا مقدمات این مهم فراهم گردد. از این جهت، این پیشنهاد خبرگزاری البرز ورزشی زمینهساز تنویر و تبیین موضوع برای فراهم ساختن بستری در خصوص وضع قوانین به خصوصی در جهت حمایت از حقوق صاحبان ایدههای نو در امور ورزشی است.
نویسنده میهمان: حدیث گودرزی